Brand- en brandwonden preventie

Eenvoudige brand- en brandwondenpreventie

Sommige groepen in de samenleving, zoals mensen met een verstandelijke beperking, zijn kwetsbaarder voor brand dan andere. Hoog tijd voor een eenvoudige uitleg op Brandweer.steffie.nl.

Veel mensen met een verstandelijke beperking verblijven in zorginstellingen. De primaire doelgroep van het digitale leerplatform Steffie.nl bestaat uit ongeveer 150.000 mensen met een verstandelijke beperking die ondersteuning krijgen vanuit zorgorganisaties. Voor deze instellingen is het vaak lastig om de brandveiligheid te waarborgen. Dat een instelling zich aan de wet houdt, wil namelijk niet zeggen dat alle risico's zijn weggenomen. De brandveiligheid in deze zorginstellingen betreft veel maatwerk en hun bewoners reageren vaak net even anders op alarmerende signalen.

De feestelijke opening van brandweer.steffie.nl door Martin van Ipse de Bruggen en de directeur Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Jolanda Trijselaar.

We zijn vaker thuis en er is meer brand

Vanwege de coronamaatregelen zijn mensen meer thuis. In 2020 steeg het aantal brandmeldingen met 25%. We moeten daarom een slag maken met eenvoudige communicatie richting kwetsbare groepen. Er is namelijk nog niet veel aangepaste informatie voorhanden. Elke instelling heeft zijn eigen preventiebeleid en -communicatie. Soms professioneel samengesteld, maar vaak ook knip- en plakwerk van diverse bronnen en brandpreventieproducten. Buiten de instellingen wonen bovendien nog 1,2 miljoen met een verstandelijke beperking. Ook voor deze groep is dringend een eenvoudige uitleg vereist.

Hulp bij onvoorspelbare processen

Routine, houvast en herkenbaarheid bij onvoorspelbare processen als een brand(melding) is heel erg belangrijk. Met name bij deze doelgroep. Het stressniveau is bij deze mensen snel te hoog, waardoor er paniek ontstaat tijdens brand of een ontruimingsoefening. Dit bemoeilijkt het uitvoeren van een ontruimingsoefening. Tijdens brand en onderhoud van de brandmeldinstallatie werken bijvoorbeeld de sturingen tijdelijk niet. Hierdoor zijn gesloten deuren tijdelijk open en kan een persoon met een verstandelijke beperking richting het gevaar lopen.

Begeleiders weten niet waar die persoon zich op dat moment bevindt. De voorlichting over brand wordt niet altijd goed begrepen. Iemand met een verstandelijke beperking is eerder in staat onnodig een handmelder in te drukken en een loos alarm te veroorzaken. De omgang met elektrische apparaten of gewoon roken in bed kan gevaren opleveren.

Voorkomen is beter dan blussen

Brand gaat niet alleen de brandweer aan. Brand kan iedereen overkomen en iedereen heeft er ook een verantwoordelijkheid in. Voorkomen is altijd beter dan blussen en daarbij is samenwerking essentieel. Samenwerken kan alleen als er goed en op maat gecommuniceerd wordt. Naast de groep mensen met een verstandelijke beperking wordt de eenvoudige gemaakte informatie van Steffie.nl ook opgevraagd door 1 miljoen mensen met een verstandelijke beperking die geen ondersteuning krijgen, laaggeletterden, statushouders en andere groepen mensen die een zetje kunnen gebruiken.

In totaal zijn er 2.5 miljoen mensen in Nederland die niet meer zelfredzaam zijn. Deze groep groeit snel, mede vanwege de toenemende complexiteit van de samenleving (Bron: SCP. Het aantal mensen met een licht verstandelijke beperking: een schatting. September 2019)

Voor deze enorme groep mensen zou een eenvoudige uitleg over brandpreventie dan ook ideaal zijn. Denk daarbij aan onderwerpen als: Hoe brandveilig woon ik? Hoe vraag ik aandacht voor een gevaarlijke situatie? Wat kan ik doen als er brand uitbreekt?

Brandwondenpreventie

Een aan het onderwerp verwante uitlegmodule over brandwondenpreventie moet deze mensen ook bewust te maken van het gevaar van ongelukken tijdens alledaagse huishoudelijke situaties, zoals bijvoorbeeld het omvallen van een kopje thee en het gebruik van waterkokers. Dit is nodig omdat jaarlijks 2.500 jonge kinderen van nul tot vier jaar op een Spoedeisende Hulpafdeling worden behandeld als gevolg van een verbranding, waarvan 850 door heet water.

Uit onderzoek blijkt dat niet onoplettendheid ten grondslag ligt aan deze ongevallen, maar een aantal misvattingen. Zo onderschatten ouders de kans op een verbranding en schatten zij de gevolgen ervan niet goed in, terwijl de gevolgen van een verbranding bij jonge kinderen groot zijn. Ook blijkt uit cijfers van de Brandwondencentra in Rotterdam en Beverwijk dat kinderen uit migrantengezinnen een groter risico lopen op een verbranding. Ook zal aandacht besteed worden aan maatregelen om verbrandingen te voorkomen en over eerste hulp na een verbranding. Hiervoor is een samenwerking opgetuigd met het Brandwondencentrum in Beverwijk.

Project wint Gouden Rookmelder

Steffie wint de Gouden Rookmelder samen met de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Tijdens het online start-event van de Nationale Brandpreventieweken 2020 werd de Gouden Rookmelder voor Brandweer.steffie.nl uitgereikt aan Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. De bijna tweehonderd deelnemers aan het digitale congres brachten hun stem uit voor de gouden, zilveren en bronzen rookmelder, uitgereikt voor Brandveilig leven projecten.

Uit het juryrapport: "Dit project is gericht op een doelgroep waar we nog niet zo veel initiatieven voor zien in Nederland. Het is direct in heel Nederland op te pakken met een groot bereik en voor veel mensen toegankelijk. En eenvoudig bereikbaar voor een specifieke risicogroep in brandveiligheid; de minder zelfredzamen. Mooi aan dit initiatief is ook dat er wordt samengewerkt met een partner die expertise heeft die wij als brandweer niet hebben en precies weet hoe wij deze risicogroep het beste kunnen bereiken. Een mooie samenwerking die niet alleen voor de betrokken regio, maar voor het hele land wat oplevert." De Gouden Rookmelder is overigens niet echt van goud. Hij is zwartgeblakerd. Deze rookmelder heeft zeven levens gered bij een brand in Amsterdam en is verwerkt in de mooie prijs.

De Gouden Rookmelder is overigens niet echt van goud. Hij is zwartgeblakerd. Deze rookmelder heeft zeven levens gered bij een brand in Wageningen en is verwerkt in de mooie prijs.

Meer informatie

Het project rond brandveiligheid is een samenwerking van Leer Zelf Online, de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant en Ipse de Bruggen. Het persbericht van de spectaculaire opening van de website vind je hier.

Wil je als ervaringsdeskundige, begeleider of kennispexpert graag meedoen met dit project? Neem dan contact op met projectleider Jacques de Wit via info@leerzelfonline.nl of 0348743272.